Obowiązek alimentacyjny wobec rodziców
Alimenty to słowo, które kojarzy się zwykle ze świadczeniem pieniężnym rodzica na rzecz dziecka. Tymczasem wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że jest to zobowiązanie finansowe wobec krewnych w linii prostej, co oznacza, że może również dotyczyć sytuacji odwrotnej. Czy prawo i obowiązki płacenia alimentów własnym rodzicom możliwe są w każdej sytuacji?
Alimenty na rodziców
Każdego roku do polskich sądów trafia około tysiąca pozwów rodziców, domagających się od swych dzieci alimentów. W 2017 r. średnia kwota przyznawana na ten cel wynosiła w przypadku jednej rodziny około 600 złotych miesięcznie. Alimenty na rodziców możliwe są jednak tylko wtedy, gdy zostaną spełnione jednocześnie trzy podstawowe warunki: pozwane dziecko jest osoba pełnoletnią, posiada odpowiednie możliwości finansowo-zarobkowe, natomiast rodzica dotknął niedostatek. Ta ostatnia kwestia może być nieco sporna, ponieważ trudno określić precyzyjnie, czym ten niedostatek tak naprawdę jest. Przyjęło się, że to po prostu sytuacja, w której dana osoba nie może własnymi siłami zaspokoić swoich uzasadnionych potrzeb, zapewniających jej odpowiednie do wieku i zdrowia warunki bytowe. Wszystko jest tu jednak kwestią indywidualnie rozpatrywaną przez sąd, w zależności od konkretnego przypadku. Jeśli niedostatek, w którym znalazł się rodzic wynika z jego winy, np. braku chęci do pracy lub bezpodstawnego zrezygnowania z niej, nadużywania alkoholu, świadomego unikania leczenia itp. – wówczas nie ma obowiązku alimentacyjnego. Z kolei jeżeli chodzi o możliwości finansowe pozwanego dziecka, sąd bierze pod uwagę m.in. jego stałą pensję, premie, dodatki, rentę, emeryturę, akcje, odsetki z akcji czy dochody z wynajmu mieszkania.
Nie tylko dla rodziców biologicznych
Co ważne, alimenty dotyczą nie tylko rodziców biologicznych, ale także adopcyjnych (w tym również macoch i ojczymów). Wniosek o nie często wysyła MOPS. Zdarza się również tak, że obowiązek alimentacyjny na rodziców nie jest wypłacany pieniężnie, ale stanowi pomoc materialną w formie dostarczania np. leków, produktów spożywczych, środków higienicznych, odzieży czy opału.
Artykuł nie stanowi porady prawnej, ani opinii prawnej, a jedynie indywidualne poglądy autorki na opisane zagadnienie prawne i nie może stanowić podstawy jakiejkolwiek jej odpowiedzialności w stosunku do osób trzecich, zaś czytelnik nie jest związany poglądami przedstawionymi w artykule.